'Heeren, vertrekt!'

Met een matige interesse en een ondermaatse kennis van de wielerwereld trok ik naar ‘Heeren, vertrekt!’ in de Gentse Sint-Pietersabdij. Het is dat ik fan ben van het museum, anders was ik waarschijnlijk niet op een tentoonstelling over wielrennen beland. ‘Heeren, vertrekt!’ is er echter in geslaagd mij te veranderen in een echte Vlaming – met een hart voor de koers. Ik stond op als ‘sport interesseert mij niet’ en viel in slaap met een Bahamontes naast mij (voor wie ook nog in die ochtendfase zit: Bahamontes is hét wielertijdschrift). Als een tentoonstelling de kracht heeft zo’n transformatie te veroorzaken, zit het goed.

De tentoonstelling weet te beroeren. Persoonlijke verhalen vertellen het grotere verhaal omhult in een wonderlijke sfeer van ‘de koers’. Die drie elementen zijn moeilijk te combineren tot een mooi geheel, maar ‘Heeren, vertrekt!’ slaagt er fenomenaal in. De tentoonstelling volgt vijf personages die elk op hun manier iets met wielrennen te maken hebben. Hun verhalen lopen als lijnen in de kleuren van de regenboogtrui doorheen de tentoonstelling. Alles is gehuld in een prachtig design. Van kermiskoers over kasseistrook tot in de bus van de renners, met op de achtergrond de stemmen van Michel Wuyts en José De Cauwer: de sfeer is gezet.

De weloverwogen combinatie van tentoongestelde objecten en foto’s brengen op zich reeds een sterk verhaal. De prachtige audiotour van Ward Bogaert is echter de parel van de tentoonstelling. Bij het eerste personage, Roger Decock, versmelten de stem van de man die in 1952 de Ronde won en die van de getalenteerde journalist samen tot een meeslepend verhaal. Die stem van Bogaert mocht als het aan mij lag ook in de andere verhaallijnen nog meer naar voor komen. Bij Yvan Vanmol, Corine Poulidor en Louis Vervaeke met Astrid Collinge zijn het vooral zijzelf die vertellen. De charme van het samenspel tussen het dialect van Decock en de warme stem van Bogaert is niet te evenaren. De vertaalstem bij Collinge en Poulidor komt niet in de buurt.

De tentoonstelling raakt aan veel: over de leute van de koers en de angst voor de val, de euforie van de overwinning en de valkuil van de roem, de man en de vrouw erachter. ‘Heeren, vertrekt!’ schetst zo een vollediger beeld van het wielrennen dan we normaal te zien krijgen. Toegegeven, ‘de vrouw en de man erachter’ was ook mooi geweest om het dominante beeld op de koers kritisch te bevragen. Even dreigt men zich ook te verliezen in het liefdesverhaal van Vervaeke en Collinge. Gelukkig komt om de hoek meteen Poulidor aan bod, we zijn terug bij de essentie: koers.

Aan de meet kan je nog genieten van een projectie met beeld en geluid van de personages. Roger Decock had een documentaire op zich verdiend. Wat Bogaert in het begin beschrijft – een oude man die kraaienpootjes lacht wanneer hij over de koers vertelt – zie je hier zelf op het scherm. Zelfs voor een koersleek als ik is het ontroerend om te zien. Niet alleen door de vertederende beelden, maar ook door het besef: ‘God, wat is dat toch een schone sport’. Ik kijk al uit naar de start van het wielerseizoen. De Omloop het Nieuwsblad, 27 februari, weet Google mij te vertellen. Mijn kennis is nog altijd ondermaats, maar de interesse is aangewakkerd, de wielermicrobe heeft zich voorzichtig in mij genesteld, met dank aan ‘Heeren, vertrekt!’ – een mooie verdienste voor een prachtige tentoonstelling.

'Heeren, vertrekt!' is nog tot 5 april te bezoeken in de Sint-Pietersabdij in Gent